Kamienica przy ul. Moniuszki 10-12 Katowice

Z cyklu: „Ale się urządziliśmy” czyli nasze realizacje.
Kamienica przy ul. Moniuszki 10-12

Ulica Stanisława Moniuszki jest jedną z najkrótszych w Katowicach, ma długość ok. 450 metrów. Jej zabudowę tworzą kamienice z pierwszej połowy XX wieku.

Patronat nadano jej już w okresie międzywojennym. Dzieła jednego z najsłynniejszych polskich kompozytorów i dyrygentów były popularne na Górnym Śląsku już przed I Wojną Światową, a przywiązanie do twórczości Moniuszki zamanifestowano nazywając jego imieniem ulicę i stawiając mu pomnik.

Powstanie ulicy wiąże się ściśle z biegnącą równolegle do niej Rawą. W XIX wieku istniało koryto tej rzeki, a nieco na północ- kanał z terenu dawnej Kuźnicy Boguckiej. Podmokłe tereny nie pozwalały jeszcze wtedy na zabudowę w tym regionie. Na początku XX wieku stopniowo likwidowano kanał. W latach 1902-1903 na mapach nie istnieją jeszcze żadne zabudowy na tej ulicy, a mapa z 1904 roku określa te tereny jako „Wiesen”, czyli łąki.

W 1899 roku ukończono gmach hotelu „Grand”, który utworzył początek przyszłej ulicy S.Moniuszki (choć na dzień dzisiejszy znajduje się pod adresem al. W. Korfantego 3). Dopiero między 1900 a 1905 rokiem powstała wielka kamienica, która udała początek północnej pierzei nowej ulicy z pierwotnym adresem Scholstrasse 5.Do 1913 roku wybudowano dwie kolejne, które tworzyły południową pierzeję drogi i jednocześnie oddzielały ją od Radwy. W 1907 nadano oficjalną nazwę ulicy – Markgrafenstrasse. Ulica była wtedy ślepą drogą, a na wchód od niej nadal istniały podmokłe łąki.

W 1922 roku nastąpił przełom, ulicy nadano nazwę Stanisława Moniuszki (i choć podczas II Wojny Światowej przywrócono wcześniejszą, niemiecką nazwę to w 1945 roku powróciła na stałe), jednak nadal nie następowała intensywniejsza zabudowa. Powstały tylko boiska sportowe: Kolejowego Klubu Sportowego oraz Policyjnego. W latach 30 XX wieku powstał budynek pod numerem 6-8 oraz obiekt 10-12 (wzniesiony przez Jakóba Gałązkę, przeznaczony na mieszkania i lokale dla urzędników). Pod nr 6 działała restauracja, a przy ulicy działała również redakcja miesięcznika „Polski Restaurator”, wydawanego przez Związek Restauratorów, Właścicieli Kawiarń i Hoteli na Województwo Śląskie.

Pod koniec lat 60 nastąpiła budowa campusu uniwersyteckiego, sam Uniwersytet Śląski założono w 1968 roku. Mostem połączono ulicę Szkolną z Moniuszki, uregulowano przebieg ciągów komunikacyjnych w tym rejonie, poprowadzono ruch samochodowy i linie autobusowe tak, by ominąć rynek. W latach 2012-2015 przebudowano strefę rondo – rynek, powstało również bezpośrednie połączenie z ul. Ks. P. Skargi.

Kamienicę znajdującą się przy ul. Stanisława Moniuszki 10-12 możemy nazwać modernistyczną rewolucją budowlaną wybudowaną w latach 1931-1932 dla właściciela Jakóba Gałązki. Była dziełem Przedsiębiorstwa Budowlanego Progres z Roździenia. Pozwolenie na budowę wydano w 1930 roku, a kolejne- na podwyższenie budynku o jedno piętro w 1932 roku. Powstała w czasie, kiedy Katowice stały się centrum górnośląskiego przemysłu. To tu lokowały się przenoszone z niemieckiej części Górnego Śląska i powstawały nowe zarządy koncernów, administracja samorządowa stawała się coraz bardziej liczna. Popyt na mieszkania był w tym czasie przeogromny.

Urzędnicy wyższego stopnia wymagali dobrych warunków i standardów mieszkaniowych, w mieście zaczęły powstawać nowoczesne domy. Tak opisywano też kamienicę przy ul. Moniuszki 10-12- z kanalizacją i windami w obu klatkach. W dużych 4 i 5-pokojowych mieszkaniach znajdowały się łazienki i toalety, co w tamtych czasach było dużym luksusem, do tego wysokie na 3 metry pomieszczenia i służbówka, lokalizacja w sąsiedztwie rynku, urzędów, teatru, restauracji i kabaretów. Przez wiele lat był to ostatni dom od strony wschodniej, w sąsiedztwie znajdowały się tereny sportowe i rekreacyjne. Nic więc dziwnego, że były to mieszkania dla osób zasobniejszych, skłonnych zapłacić nieco więcej.

Na dzień dzisiejszy, nośne ściany tej kamienicy posłużyły za szkielet całkiem nowego domu. Nowego w sensie funkcjonalnym, bo chociaż nadal znajdują się w nim mieszkania to dla całkowicie innych niż przed laty lokatorów. Dlaczego? Czasy się zmieniły, a komfort nabrał zupełnie nowego znaczenia, zmieniły się też potrzeby i tryb życia ludzi.

Od 2015 roku, jesteśmy właścicielami kamienicy, nasza pasja nie pozwoliła przejść nam obok tego budynku obojętnie. Zdecydowaliśmy się na renowacje i gruntowny remont.

 

Jakich dokonaliśmy zmian?

• remont elewacji budynków wraz z projektem oświetlenia
• remont klatek schodowych z wymianą ceramiki podłogowej, oświetlenia
• remont wielobranżowy lokali mieszkalnych poszczególnych kondygnacji
• remont kominów ponad dachem z nowym systemem nasad kominowych
• zmiana funkcji poddasza na lokale mieszkalne

 

Powstały mieszkania o mniejszym metrażu, idealne dla młodych ludzi, którzy dopiero szukają swojego miejsca na ziemi. I choć lata minęły, to atuty lokalizacji są niezmienne, ba jest ich nawet więcej:

• ścisłe centrum Katowic
• dobra komunikacja z dzielnicami
• dobra komunikacja drogami wewnętrznymi i połączenie z trasami wyjazdowymi A-1 i A-4
• bliskość rynku, Spodka, Teatru oraz centrum Kultury, Muzeum Śląskiego i wszelkich centr handlowych wschodniej i zachodniej części miasta
• bliskość dworca głównego PKP
• dobra komunikacja miejska [tramwaje w kierunku południowym, północnym, wschodnim i zachodnim], oraz komunikacja autobusowa

 

Treść zaczerpnięta m.in. z książki Grzegorza Grzegorka „Ulice i Place Katowic” wydanie III