O placu Wyzwolenia i Skwerze Zillmannów słów kilka…
Plac Wyzwolenia to główny plac Nikiszowca. W jego obrębie znajduje się kilka zabytków oraz zieleniec, zwany skwerem Emila i Georga Zillmannów. Cała jego zabudowa jest uznana za dziedzictwo narodowe i pomnik historii.
Historia placu ściśle łączy się z powstaniem samego osiedla robotniczego, którego pomysłodawcą był generalny dyrektor Anton Uthermann. W 1908 roku podjęto uchwałę o udzieleniu zgody na zasiedlenie tego terenu. Natychmiast po tym powstał projekt zabudowy i rozpoczęto realizację. Nikiszowiec otrzymał zabudowę typowo miejską, ale z elementami wiejskimi m.in., chlewikami znajdującymi się w podwórkach. Projektem zajęli się bracia stryjeczni – Zillmannowie. Osiedle położone w sąsiedztwie szybu kopalnianego Nickisch, miało składać się z dziewięciu bloków różniących się od siebie detalami i połączonych nadwieszkami oraz głownym placem. Przy rynku zaplanowano liczne budynki użyteczności publicznej – konsumy i gospody. Najpóźniej zabudowano pierzeję południową. Miał tu stanąć kościół. Oddano go do użytku w 1927 roku. Nikiszowiec w obecnym kształcie przetrwał do dzisiaj.
Do 1921 roku plac Wyzwolenia nosił nazwę Kirchplatz, głównie ze względu na budowany na jego terenie obiekt sakralny. Jednakże szybko nazwę zmieniono – dokładnie przetłumaczono na język polski – plac Kościelny. W roku 1926 został przemianowany na plac Józefa Piłsudskiego. Odbywały się tu różnorodne uroczystości kościelne i państwowe. Na przykład w roku 1935 witano tu Teofila Bromboszca – biskupa przybyłego na obchody 25 – lecia istnienia parafii św. Anny. Sam dokument ustanowienia parafiii wystawiono w 1912 roku.
W czasie wojny nikiszowiecki rynek z powrotem otrzymał nazwę „Kirchplatz”. Po 1945 nowe władze nadały nazwę funkcjonującą do dzisiaj. Upamiętnia ona wyzwolenie Nikiszowca przez Armię Czerwoną spod okupacji hitlerowskiej. Między 1952 rokiem a 1962 w budynku przy placu Wyzwolenia 4 swoją siedzibę miała świetlica zakładowa kopalni Wieczorek (dawniej Giesche), działająca jako placówka kulturalna i oświatowa. Po jej przeniesieniu do Zakładowego Domu Kultury w następnych latach, aż do 1990 roku, w lokalu przywrócono pierwotną funkcję gastronomiczną – restaurację „Klubowa”. W 2010 roku, w ramach renowacji Nikiszowca , został również zmodernizowany plac Wyzwolenia – zamknięto go dla większego ruchu samochodowego i ułożono nową kostkę granitową. Wszystkie obiekty położone przy palcu i jego okolicy w 1978 roku zostały wpisane do rejestru zabytków. Od roku 2011 zabudowa osiedla figuruje w wykazie polskich pomników historii.
Wiele obiektów na terenie dawnej kolonii robotniczej to miejsca pamięci związane z ważnymi wydarzeniami i osobistościami dla regionu. Nie inaczej jest ze Skwerem Zillmannów. W 2008 roku w tutejszej parafii została odsłonięta tablica upamiętniająca budowniczych Nikiszowca – braci Zillmannów. W 2009 roku dokonano rewitalizacji obszaru na północy wschód od kościoła, który od samego początku pełnił funkcję parku. Uchwałą Rady Miasta Katowice nadano mu oficjalną nazwę „Skwer Emila i Georga Zillmannów”, upamiętniając tym samym zasłużonych dla Katowic architektów. Miejsce przeznaczono na pomnik z polską inskrypcją pochodzącą z 1835 roku – świadectwo przynależności tej ziemi do rodziny Mieroszewskich, pierwszych właścicieli kopalni Wieczorek.